Dieta bezglutenowa stała się bardzo modna. Zewsząd można usłyszeć o dobrodziejstwach jedzenia produktów typu gluten free, ale jakoś Ci wszyscy eksperci przez małe „e” zapominają, że produkty bez glutenu powinny spożywać osoby chorujące na celiakię, bo w przypadku pozostałych taka dieta może prowadzić do powikłań i niedoborów. Ale czym jest owa celiakia? Poznajcie tylko fakty i zero mitów.
Celiakia, czyli choroba o podłożu immunologicznym
Wiele osób rezygnuje z jedzenie produktów z glutenem zasłaniając się tym, że są na niego uczulone. Ale prawda jest taka, że to czy jest się chorym na celiakię mogą potwierdzić bądź wykluczyć tylko i wyłącznie badania. Niestety we współczesnym świecie niektórzy stawiają na dietę bezglutenową tylko dlatego, że bardzo szybko i łatwo można na niej schudnąć. Ale nie powinno się rezygnować z glutenu, gdyż jego niedobory mogą być bardzo szkodliwe dla zdrowia. Tutaj musicie też wiedzieć, że jeżeli macie podejrzenia, że jesteście chorzy na celiakię to powinniście udać się do lekarza. Zostaniecie poddani specjalistycznym badaniom, które obejmują badanie krwi, a także badanie endoskopowe oczywiście górnego odcinka przewodu pokarmowego. Często konieczne jest także pobranie wycinków, które zostaną poddane badaniu histopatologicznemu, które ma wykluczyć inne choroby.
Rodzaje celiakii
Do dziś nie wiadomo co tak naprawdę wywołuje celiakię, czyli chorobę o podłożu immunologicznym. Obecnie uznaje się jednak, że najprawdopodobniejszą jej przyczyną jest nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego w stosunku do własnych tkanek. Dochodzi wtedy do nietolerancji składowych białka zawartego w zbożach, czyli glutenu. Wtedy też pojawiają się charakterystyczne objawy, do których można zaliczyć częste i długotrwałe bóle brzucha, chudnięcie i to bez stosowania diety redukcyjnej, a także biegunki, zaparcia, wzdęcia czy objawy refluksu żołądkowo-przełykowego. Dodatkowo dochodzą migreny, niedożywienia, ciągłe zmęczenie, nudności i wymioty, wahania nastroju, osłabienie mięśni oraz problemy ze stawami. Niestety może pojawić się także niealkoholowe stłuszczeniowe zapalenie wątroby. Jeżeli występują u Was wszystkie bądź tylko część objawów to koniecznie powinniście się udać do lekarza, który przeprowadzi właściwą diagnostykę. Ponadto nietolerancja glutenu może wystąpić w każdym wieku. Wyróżniamy kilka rodzajów celiakii. Pierwszą z nich jest celiakia klasyczna, która charakteryzuje się objawami ze strony układu trawiennego. Celiakia może nie dawać objawów klinicznych i wtedy mówimy o jej postaci bezobjawowej. Jest także celiakia nietypowa, w której poza objawami ze strony jelit czy żołądka mogą pojawić się zmiany skórne i błon śluzowych, a nawet zaburzenia układu krwiotwórczego czy neurologicznego.
Leczenie dostosowane do potrzeb chorego
W większości przypadków leczenie celiakii odbywa się poprzez wyeliminowanie z diety glutenu. Oczywiście dieta musi być przy tym właściwie zbilansowana i dostosowana do chorego. Jeżeli nie macie czasu na przygotowywanie takich posiłków bądź nie do końca jesteście pewni, w jakim jedzeniu znajduje się gluten, to warto zdecydować się na catering dietetyczny bez glutenu. Należy też pamiętać, że niezdiagnozowana celiakia może prowadzić do powikłań i wtedy konieczne jest już wprowadzenie odpowiedniego leczenia farmakologicznego.
Jakie wyróżniamy powikłania?
Celiakia może doprowadzić do licznych powikłań. Szczególnie ciężkie są one w przypadku dzieci, gdyż może dojść do zatrzymania fazy wzrostu. Natomiast wśród osób dorosłych najczęstszym powikłaniem jest osteoporoza, a także pierwotna marskość wątroby, stłuszczenie wątroby czy niedokrwistość. W przypadku młodych kobiet może dojść także do zatrzymania miesiączkowania, a nawet płodności. Dlatego też, jeżeli występują u Was jakiekolwiek objawy, to nie należy leczyć się na własną rękę, lecz bezwzględnie trzeba udać się do lekarza, aby sprawdzić, czy rzeczywiście zmagacie się z celiakią czy może alergią pokarmową, która często daje podobne objawy.
Leczenie na własną rękę wywołuje więcej negatywnych skutków niż daje korzyści. Tak samo prewencyjnie nie należy stosować diety eliminacyjnej. Pamiętajcie, że całkowita eliminacja glutenu z jadłospisu w przypadku osób tolerujących gluten jest bardzo szkodliwa.
